Speed Jig ve Slow Jig Olta Makinesi Nasıl Seçilir?

Jig ve Slow Jig Avları İçin Olta Makinesini Nasıl Seçeceğiz?

Jig avları için makine seçimi yeni başlayan çoğu balıkçı için bir problem. Bize gelen sorulardan da anlıyoruz ki yeni balıkçılar jig makinesi seçiminde oldukça zorlanıyor. Jig avları için olta makinesi seçimini sizin için kolay hale getiriyoruz ve konuyu daha da basitleştirmek için Jig (Speed) ve Slow Jig olarak iki farklı başlıkta inceliyoruz.

Speed Jig Avları İçin Olta Makinesi Seçimini Nasıl Yapmalıyız?

Öncelikle biz Vertical yani Speed Jig avlarında spin makine dediğimiz klasik spin makine modelini tavsiye ediyoruz ama SW yani Salt Water olan seriler olmasına dikkat etmeliyiz. 

Spin makine tabiri makinenin çalışma prensibine dayalı bir isimlendirmedir. Bu yüzden çoğu insan spin yani at çek avlarında kullanılan spin makineler ile karıştırabiliyor. Prensipte aynı olsalar da Jig avlarında kullanacağımız modeller, Sw yani Salt Water serisi olan daha güçlendirilmiş modeller olmalı.

Jig avlarında yemimizin panik halinde kaçan balık aksiyonu yapmasını isteriz, çoğu Jig Yemi bu aksiyona uygun tasarlanır. Yemlere hızlı, sert ve seri aksiyonlar verdiğimiz için spin makineler bu aksiyonları seri bir şekilde vermeye daya uygundur. Yukarı aşağı kamış hareketlerinde ipin boşluğunu daha hızlı alabilirsiniz ve aksiyon verirken kamış hareketleri ile daha iyi senkronize olabilirsiniz.

Ayrıca sert ve seri aksiyonlar verirken kamışı iyi kavramamız gerekir. Jig avlarında kamışa çok fazla iş düşer ve aksiyon ya da mücadelede kamış daha aktif roldedir. Spin makine ile tamamlanan jig kamışlarını el ile sıkı kavramak daha kolaydır ve daha iyi kavranan bir kamışta aksiyon ve mücadele hakimiyetimizde daha iyi olur.

Jig avlarında hızlı aksiyonlar vererek yukarı aldığımız yemin tekrar hızlı bir şekilde dibe batmasını isteriz. Spin makinelerde kılavuz telini açtığımızda ip serbestçe boşalır ve bu sayede yemimiz istediğimiz hızda istediğimiz derinliğe inerek hızlı bir şekilde tekrar yeme aksiyon vermemizi sağlar ve hızımızdan ödün vermeyiz.

Genel olarak Sw serisi spin olta makineleri jig avlarında işimizi kolaylaştırır ve daha konforlu kullanım sağlar.  

Peki jig için hangi ebatta spin makine seçmeliyiz?

Öncelikle makinede kullanacağımız ipe bir göz atalım.

Makineniz avlanacağınız derinlikten en az %50 daha fazla ip almalı. Eğer 200 metrede av yapacaksanız ipiniz en az 300 metre olmalı. Fazla ipimiz bize mücadele esnasında avantaj sağlayacak.

Ayrıca ipimiz kullanacağımız kamış üzerinde belirtilen ip aralıklarına uygun olmalı. Bu değerler kamışların üzerinde PE 2-4 gibi ifadelerle belirtilir ve kamışın an fazla hangi kalınlıkta iplere uygun olduğunu gösterir. 

Jig avlarında en çok tercih edilen ipler 0.20 mm ile 0.30 mm aralığıdır. Bizim sularımızda ise en yaygın kullanılan 0.24 ve 0.26 mm kalınlıklar ama siz yine de hedef balığınızı ve derinliği gözeterek seçmelisiniz.

Ortalama ip kapasitesini de gözeterek, makine seçiminde sizin için rehberlik edecek bir sınıflandırma yapalım.

• 50 Metre Derinliğe Kadar 4000

• 50 – 100 Metre Arası Derinliklerde 5000-6000

• 100 Metre ve Üzeri Derinliklerde 8000 ve 10000 Ebatlı Makineleri Tercih Edebilirsiniz.

Yeterli güçte ve yeterli ip kapasitesine sahip olmakla beraber, olabildiğince hafif makineler seçmeniz, uzun ve yorucu avlarda size avantaj sağlar.

Eğer hedef balıklarınız büyükse ya da orkinos kuzu gibi mücadeleci balıklarsa olması gerekenden bir büyük ebatta makine de seçebilirsiniz. Bu balıklarla mücadele zorlu geçtiği için güçlü ve yüksek ip kapasiteli makinelere ihtiyaç duyarız.

Slow Jig Avları İçin Olta Makinesi Seçimi

Slow Jig avlarında çıkrık makineleri özellikle tavsiye ediyoruz. Bunun birkaç sebebi var ama en baştan belirtmek gerekirse, jig kamışları çoğunlukla çıkrık makaralar ile kullanılmak üzere tetikli makine yatakları ile üretilirler. Çünkü bu makineler slow jig avlarında çok daha kullanışlı olurlar.

Çıkrık makine dediğimiz konvansiyonel makineler ortadan yassı makara sistemine sahiptir. Spin makinelerin aksine çıkrık makaralar her iki taraftan da destek aldığı için daha dayanıklı ve güçlü olurlar.

Slow Jig avlarında çıkrık makine seçiminin en başlıca sebebi slow jig kamışlarının esnek yapıda olmalarıdır. Jig kamışlarının aksine daha esnek olan slow jig kamışları, büyük balıklarla mücadele esnasında yer yer ipin yönünde suya girecek kadar esneyebilirler. Bu esneklik slow jig kamışlarının doğasında vardır ve tamda bu noktada yük kamıştan daha çok makineye biner. Kamışın esnekliğini absorbe eden güçlü çıkrık makineler burada kullanıcısına büyük avantaj sağlar.

Slow Jig Avlarında Çıkrık Jig Makinelerinin Avantajlarını Sayarsak;

1. Yüksek Çekiş Gücü; çıkrık makaraların en büyük avantajı güç diyebiliriz. Balıkla mücadelede en derin noktalarda ve hatta güçlü akıntılarda dahi kontrolü elden bırakmazsınız. Çıkrık makinelerin dayanıklı ve güçlü yapıları mücadelesi zor dip avlarında dahi üstün performans gösterir. 

2. Aksiyon Kolaylığı; Çıkrık makine ip ve sarım kontrolünde daha etkilidir.  Doğru hızda aksiyon verebilir ve hatta çok hassas yem hareketlerini dahi kolayca yönetebilirsiniz. Slow Jig Yeminize aksiyon verirken kamışınız ile makinenizi daha kolay senkronize edebilirsiniz.

3. Kontrol Avantajı; Çıkrık Jig Makaralarında makara dönme hızını kontrol ederek serbest düşen yemimizin düşme hızını ayarlayabiliriz. Yavaş aksiyonlarla yukarı aldığımız yemimizi yine slow jig avında olması gerektiği gibi yavaş ve kontrollü aksiyonlarla dibe indirmeliyiz. Bu sayede yukarı yönle taradığımız avlağımızı aşağı yönde de tarayarak yemimizi çok daha avcı hale getirebiliriz. Makaranın dönme hızını kalama kolları ya da parmağımızla yöneterek yemimizin düşme hızını ayarlayabiliriz.

4. İp Kapasitesi; çıkrık makineler daha küçük gövdelerde daha fazla ip kapasitesi sağlar. Özellikle derin su avlarında ip kapasitesi yüksek olan makinelere ihtiyaç duyarız ve çıkrık makineler ip kapasitesi anlamında daha avantajlıdır.

Özellikle derin su avlarında akıntı ipinizin dikey inmesini engeller, ipiniz akıntıyla sürüklenir ve D çizerek dibe iner, bu noktada ipiniz üzerinde sürekli hakimiyet kurmanız için ve yeminizle olan iletişiminizin daha hassas olması için çıkrık makineler daha yararlı olur.

Slow Jig Avında Makine İçin Ebat Seçimi

Burada çıkrık jig makineleri ile trolling ya da yemli avlar için üretilen çıkrık makaraları karıştırmamalıyız. Trolling çıkrıklarında 30 Lb 50 Lb 80 Lb gibi değerler kullanılır, bunlar yaygın olarak 80’lik 50’lik diye ifade edilir. Bu değerler çıkrığın kullanılacak misina değerine uygunluğa işaret eder.

Çıkrık jig makara boyutları ise makara ebadı ile ifade edilir. Bu ebatlar markalara göre farklılık gösterdiği için en yaygın kullanılan markalar üzerinden birkaç örnekleme yapacağız ama yine de kafanız karışırsa ya da tam olarak netleştiremediyseniz kullanacağınız ipi depolayacak yeterliliği de göz önünde bulundurabilirsiniz. 

Makineleri yakından inceleyecek olursak bazen 15’lik 30’luk bazen de 1500 ve 3000 gibi değerler görüyoruz. Aslında temelde hepsi aynı boyutu işaret ediyor. Daiwa da 15 olan bir boyutu Shimano da 1500 olarak görüyoruz. Burada genel olarak baştaki iki haneye dikkat ediyoruz.

Genel olarak ebat seçiminde markalara göre boyutlandırma farklı olduğu için dünyada en yaygın kullanılan iki markada örneklendirmeyi ayrı ayrı yapalım;

Shimano özelinde bakacak olursak;

• 80 Metre Derinliklere Kadar 1000

• 150 Metre Derinliklere Kadar 1500

• 150 Metre Üzerinde 2000 ve 3000 ebatlı çıkrık makaraları kullanabilirsiniz. 

Burada verdiğimiz değerler genel kabul gören oranlardır. Eğer 150 metrede hedef balığınız büyükse ve kalın ip kullanmanız gerekiyorsa 1500 yerine 2000 ebada çıkabilirsiniz.

Shimano marka çık jig makinelerinde 1500 yerine 1501 gibi rakamlarda görebilirsiniz. Sondaki 1 rakamı ürünün sol kol olduğuna işaret eder. Eğer 1500 ise sağ, 1501 ise sol koldur.

Çıkrık Jig Makinelerine Daiwa Özelinde Bakacak Olursak;

• 80 Metre Derinliklere Kadar 10 

• 150 Metre Derinliklere Kadar 15

• 150 Metre Üzerinde 35 ebatlı çıkrık makaraları kullanabilirsiniz. 

Daiwa makinelerinde ise sağ kol ve sol kol harflerle işaret edilir. Eğer ürün üzerinde L harfi varsa sol kol olduğu anlamına gelir.

Yine bazı Daiwa ve shimano çıkrıklarda ebat 100 ve 300 olarak belirtilir. Dikey avlar için üretilmiş olsa dahi Baitcasting gibi basık kafalı makinelerde ve hareketli gezer ip kılavuzu olan makinelerde ebatlar 100 lü rakamlarla 300 - 400 gibi belirtilir. Bu ebatlar 10 ve 30 ebatlar ile aynıdır ama basık yapıda oldukları için ip kapasiteleri daha düşük olabiliyor.

Bu tarz makineler de Tai Rubber, Light Jig ve Jig uygulamalarında kullanılmak için tasarlanmıştır. Eğer size istediğiniz kalınlıkta yeterli ip kapasitesi sunuyorsa, bu makinelerden de faydalanabilirsiniz.

Yukarıda örneklendirdiğimiz değerlere göre kendinize bir çıkrık ve spin makine seçebilirsiniz ama yapılan en büyük hata şu oluyor. Bazı balıkçı arkadaşlarımız olmuşken büyüğü olsun daha güçlü olsun mantığı ile büyük olan ebatları seçiyor. 

Şunu unutmamak lazım, makineniz ne kadar küçük olursa o kadar konforlu ve rahat av yaparsınız. Daha iyi kavrarsınız ve takımınız daha ergonomik olur. Eğer ip kapasitesi yeterli ise olabildiğince küçük makineler almak size avantaj sağlayacaktır.

Son olarak sizlerden sık gelen bir soruya buradan da cevap vererek konuyu netleştirmek isterim. 

Tetikli kamışlarla spin makineler kullanılır mı? 

Hayır tetikli baitcasting modeli dediğimiz kamışlarda halka dizilimi ve makara yatağı çıkrık makinelere göre dizayn edilirler. Halkalar küçük, gövdeye yakın ve sık aralıklarla konumlandırılır. Spin makineler ile kullanımı mümkün değildir.