Olta Kamışlarında Aksiyon ve Güç Nedir?

Kamış Seçerken Atar aralığını çözdük ama aksiyon ve gücü nasıl seçeceğiz?

Arkadaşlar bu sorunun cevabı çok basit. Seçmeyeceğiz! Seçme şansımız da pek yok aslında.

Bunlar sağda solda çok konuşulan ama yanlış konuşulan konular. Bize gelen sorulardan anlıyoruz ki bu durum hakkında yanlış anlatımlar var.  

Kamışların gücü ya da aksiyonu o kamışın tasarımının bir parçasıdır. Nasıl mı?

Öncelikle kamışlarda güç değeri nedir nasıl gösterilir ve neyi ifade eder sorusunun cevabı ile başlayalım.

Olta Kamışlarında Güç Nedir?

Kamışlarda güç açıkça o kamışın ağırlık taşıma performansına işaret eder. Bir kamışın gücü doğrudan atar aralığı ile ilişkilidir. 

Bir kamış 7-28 atar aralığında ise H yani Heavy gücünde olamaz, kamışın atar aralığı 14-42 ise ML - Medium Light gücünde olamaz. 

Güç değeri kamışın atar aralığına göre ortaya çıkan sınıflandırma değeridir. Bir kamışın serisine baktığınızda atar değerleri aşağıdan yukarıya doğru çıktıkça kamışın gücü de aynı oranda yukarıya doğru çıkar. İnsanlar kamışlar hakkında bilgi almaya çalıştıklarında sert mi diye soruyorlar. Bizde genelde atar aralığı kadar sert bir kamış diyoruz. 

Öncelikle bu soru yanlış çünkü ortalıkta çokça yanlış bilgi dolanıyor. 

Kamışın sertliği atar aralığı ile ilişkili. 7-28 bir kamış 14-42 kadar sert olamaz. Eğer kamış sertse iyidir diye bir kaide de yok. 

Kamışları üreten firmalar belirli kriterlerde üretirler ve tasarım aşamasında atar aralığı, güç ve hız değerlerini en iyi performansı verecek biçimde tasarlarlar. Hiçbir kamış tesadüf eseri ortaya çıkmaz, uzun araştırmalar ve denemeler sonrasında bir kamışın tasarımı sonlanıyor ve üretime geçiliyor. 

Eğer özel olarak üretilen bir seabass, popping ya da belirli alanlar ve balıklar için üretilen dar atar aralığına sahip kamışlar değilse atar aralığı güç ve hız bir dengede tutuluyor. 

Ama özel olarak üretilen bir kamış ise farklı durumlar için farklı yapılarda üretiliyor ve burada yine istisnalar doğuyor. 

Olta Kamışlarda Aksiyon ya da Hız Nedir?

Olta kamışlarında aksiyon, tam olarak kamışın geri toplama hızıdır. Atış yaparken ya da aksiyon verilirken bükülen gövdenin hangi hızda eski formuna geri geldiğine işaret eder. Hız yani aksiyon kamışın gücünü ya da atar aralığını göstermez. Kamış tasarlanırken belirlenen esneme noktası ve kullanılan malzemelerin sonucu ortaya çıkar. 

Aksiyon, kamışın gövdesinde kullanılan karbondan, o karbon liflerin nasıl sarıldığına kadar üretim aşamasında kullanılan tekniklerin bir sonucudur. Kamışların gövde üretiminde karbon ve fiber dediğimiz reçineler kullanılır ve eğer karbon oranı yüksek fiber retina oranı düşük tutulduysa kamışlar daha hızlı yapıda olurlar çünkü karbon malzemenin kendini toplama hızı fiber reçineden daha yüksektir.

Eğer kullanılan karbon, yüksek modüllü bir karbon ise yine kamışın hızına etki eder çünkü yüksek modüllü karbonlar daha güçlü olurlar ve daha düşük oranda kullanımla dahi daha güçlü kamışlar ortaya çıkar. Üst segment kamışların daha hafif olmaları daha yüksek modüllü karbondan üretilmeleri ile alakalı, kullanılan karbon malzeme daha yüksek modüllü ve nitelikli olduğu için daha az malzeme ile daha güçlü ve daha hafif kamışlar ortaya çıkar. 

Kamış hızına etki eden bir diğer önemli faktör ise karbon gövdenin üretimi aşamasında karbon liflerin sarım biçimidir. Gövde üretimi aşamasında liflerin kat ve yönlerini düzenleyerek kamışın hangi noktadan büküleceği ayarlanır. Bu bükülme noktaları yine kamışın hızına doğrudan etki eder.   

Kamış ne kadar hızlı ise o kadar uçtan esner ve gövde sert olur. Bir kamışın aksiyonu gövdenin ortasından uca kadar olan alanda belirlenir, moderate fast – orta hızlı kamışlar ortanın biraz üzerinden esnerken, fast kamışlar daha yukarıdan, extra fast kamışlar en uçtan esnerler. 

Esneme alanı uca doğru daraldıkça kamışın kendini toplama süresi de azalır ve kamış kendini daha hızlı toplar. Bu durum kamışın iyi ya da kötü olduğuna işaret etmez. Her disiplinde farklı aksiyonlarda kamışlara ihtiyaç duyulur. Levrek avlarında moderate fast kamışlar tercih edilirken, popping kamışlarında extra fast kamışlar tercih edilirler.

Özellikle nitelikli ürünler üreten dünya markalarından ya da yine aynı nitelikte üretim yapan yerel markalardan ürünler alırken rahatça atar aralığına göre kamış seçebilirsiniz. Avlanacağınız bölge ya da hedef balığınıza göre kullanacağınız yemlere göre tasarlanan kamışların birçoğu doğru üretim aşamasında doğru aksiyonu verebilecek nitelikte tasarlanıyor. Örneğin seabass serisi yani levrek için üretilen bir kamışın aksiyonu ve bükülme noktası daha tasarım aşamasında yapılan testler ile en uygun şekilde ayarlanır. 

Bize gelen sorulardan bir örnek; 270 cm 14-42 atarlı regular fast bir kamışın fast olanı var mı?

Olmaz arkadaşlar. Bir kamışın aynı atar ve boyda moderate fast, regular fast, fast ya da extra fast olanı olamaz. Zaten firmalarda artık serilerine aksiyon yazmayı bıraktılar. Çoğu kamışta artık yazmamaya başladı. Bu sorulara net cevaplar vermekte neredeyse imkansız. Sadece bilgi ve birikimle kişisel deneyim ve kıyaslarla evet ucu hızlı ya da yavaş diyebiliriz. Çünkü dünya üzerinde kamış aksiyonunun bir standardı yok. Fast ya da extra fast tanımlarının net bir ölçümü yok. 

Daiwa ya da Shimano gibi markalar bu dengeleri gözeterek nitelikli ürün yaparlar. Yine bize daha yakın Ryuji, Fujin gibi markalarda bu niteliklere dikkat ederler ama piyasada olağan fiyatların çok çok altına satılan ucuz ürünler çoğu zaman niteliksiz olurlar. 14-42 diye piyasaya sürülen bir kamışın olması gerekenden çok daha yumuşak olduğuna çoğu defa şahit olduk ve biz sihirliolta olarak müşerilerimizin bu yanılgılara düşmemeleri için standardın altında olan ve gerekli nitelikleri barındırmayan ürünleri envanterimize almıyoruz.