Jig (Speed - Hızlı Jig) ve Slow Jig (yavaş) ile balık avında, sizlere gerekli olabilecek teknik detayları ve doğru ekipman seçimi için gerekli tüm bilgileri tek başlık altında derledik. Son yıllarda kullanımı artan bu yöntem ülke sularımızda da oldukça iyi sonuçlar verdi. Akdeniz ve Ege bölgelerinde verim alınan Jigging ya da Slow Jigging av yöntemleri ile balık tutmak isteyen balıkçılarımıza kısa bir rehber hazırladık.
Her iki disiplinde tekneden, ağır ve batan metal jig yemlerle dikey olarak yapılan bir dip avı tekniğidir. Genel olarak Jigging; Jig Yemi diye adlandırılan ağır metal yemlerinin tekneden dibe batırılarak aşağı ve yukarı hareket etmesini sağlamak için doğru kamış darbeleri ile yalpalanarak ve zıplayarak hareket ettirilme eylemine denir. Jigging dilimize İngilizceden girmiş bir kelimedir ve zıplatma anlamına gelir, aşağı yukarı kamış darbeleri sayesinde zıplayan yem, tekrar dibe düşerken yalpalayarak hareket eder ve balıkların dikkatini çeker. Jig avında balık genellikle dipte yakalanır, uzun ve zorlu mücadele sonucunda tekneye alınabilir.
Jigging ve Slow Jigging yöntemleri; Temelinde her iki teknik de jig yem kullanarak yapılan avlar olsa da yem seçimi, takımlar ve aksiyonlarda farklılıklar vardır. Dışarıdan bakıldığında aynı görünen takımlar, işlevsellik olarak tamamen farklıdır.
Jigging: Bu yöntemdeki en belirgin fark, daha sert kamışlar kullanılarak, hızlı ve agresif kamış darbeleri ile jig yemin, suda hızlı ve keskin hareketler yapmasını sağlamaktır. Jig yemleri hızlı battığı için yukarı yönlü aksiyon yaptığınızda yem hızlı bir şekilde geri düşer, jig yemin hareketsiz kalmaması için de hareketin sürekli olarak devamını gerektirir.
Slow Jigging: Daha esnek kamışlar kullanılarak daha yavaş salınan ve akıcı kamış hareketleriyle, jig' in suda daha doğal ve cazip hareketler yapması sağlanır. Slow Jig yemleri daha yavaş düştüğü için aksiyon aralıkları yavaş ve sakin hareketlere uygundur. Jig kamışlarının aksine Slow Jig kamışları daha yavaş topladığı için tekrar aksiyon verme aralıkları daha geniştir.
Jig Yemleri: Slim, ince uzun yapıda hızlı batmaya elverişli jigler tercih edilir, özellikle sığ sularda akıntının az olduğu bölgelerde Semi Long denilen, orta uzunlukta ve hafif toplu jig yemler de kullanılabilir.
Semi Long Jig Yemleri: Slim ya da Slow Jig yemlerinin tam arasında orta uzunluk ve hafif genişlikte jigler diyebiliriz. Her iki disiplinde de joker olarak kullanıma uygundur. Jigging avlarında sığ sularda yemin daha yavaş batmasını istediğimizde ya da Slow Jigging avlarında akıntı yüksekse ve yemin daha hızlı batması isteniyorsa tercih edilebilir.
Slow Jig Yemleri: Kısa ve geniş yapıda daha yavaş batan jigler tercih edilir. Özellikle derin sularda ve akıntının çok olduğu bölgelerde yemin daha hızlı batması için Semi Long Jigler tercih edilebilir.
Jig Avında Derinliğe Göre Yem Seçimi: Yem seçimi akıntıya ya da havanın durumuna göre değişiklik gösterir, bu sebeple jig avlarında hangi derinliğe göre kaç gram jig kullanılmalı sorusunun net bir cevabı yok ama buna kullanıcı deneyimlerinden faydalanarak bir oran verebiliriz. Ağırlık seçiminde derinliğin ortalama %50 fazlası oranını benimseyebiliriz. Örneğin; 100 metre derinlikte 150 gram ağırlıkta yem seçilmeli ama başta da belirttiğimiz gibi bu akıntı ve sürüklenme durumuna göre değişiklik gösterir. Akıntının fazla olduğu yerlerde yemin dibe batmasını sağlamak için daha ağır yemler kullanabiliriz. Genel bir ortalama ile hareket edecek olursak, yine bir örneklendirme yapalım: 80 metre derinlik varsa 120 gram jig kullanabiliriz, bu 100 gram da olabilir 150 gram da olabilir, bunun net değerlendirmesini teknede av yaparken yeminizin dibe batma hızına göre kendiniz yapabilirsiniz.
Jigging: Yeme daha hızlı aksiyon verebilmek için, daha sert ve hızlı kamışlar ile daha güçlü ve hızlı makineler kullanılır. Özellikle 150 Cm - 200 Cm uzunluğundaki kamışlar bu yöntem için daha uygundur. Jig kamışları, yeme kısa ama sık aralıklarla aksiyon verildiği için daha güçlü, sert ve hızlı tasarlanır, slow jig kamışlarına kıyasla daha kısa olur. Makine olarak 1 turda 100 Cm üzeri sarım yapılan makineler tercih edilmelidir.
Slow Jigging: Daha yavaş ve esnek kamışlar, daha küçük, hassas ve yumuşak sarımlı makineler kullanılır. Özellikle 180 Cm ile 210 Cm arası kamışlar bu yöntem için uygundur. Slow Jig kamışları kendiliğinden yeterli aksiyon yeteneğine sahiptir ve yeme aksiyon verirken, aşağıdan yukarıya daha uzun aralıklarla ve yavaş aksiyon verildiği için jig kamışına kıyasla daha uzun boyda tasarlanır. Disiplin gereği 1 turda 80-90 cm arası saran daha düşük sarımlı makineler kullanılmalı ama özellikle taşlık bölgelerde balığın taşa girmesine karşı hızlı hareket edebilmek adına veya derin sularda yemin ya da balığın yukarı alınmasını kolaylaştırmak adına Jig avlarında olduğu gibi hızlı makineler tercih ediliyor, tercihen her iki makineyi de seçebilirsiniz ama aksiyon verirken daha yavaş sarım yapmanız doğru aksiyonu vermenize yardımcı olacaktır.
Artık kamışların hemen hemen hepsinde ne için üretildiği belirtildiği için kamış seçimi oldukça kolay, siz sadece hangi disiplinde avlanmak istediğinize karar vermelisiniz.
Güçlü Olmalı: Jig avlarında, ağır jigler kullanılır ve bu jigler derine indikçe daha fazla su tuttuğu için makineye fazla baskı uygulanır, sürekli tekrar eden baskılara dayanabilmesi için ve güçlü, mücadeleci balıklara karşı etkili olması için dayanıklı makineler gerektirir. Makinenin gövde malzemesi ve dişli yapısı, bu baskılara dayanabilecek dirençte olmalıdır. Özellikle SW - Salt Water serisi Offshore yani açık deniz avcılığı için geliştirilen güçlü olta makineleri tercih edilmelidir.
Yeterli Misina Kapasitesi: Makineniz, kullanacağınız yemlere, avlanacağınız derinliğe ve hedef balığınıza göre seçtiğiniz ipinizi depolayacak yeterli kapasitede olmalıdır. Bu noktada tam ölçü veremeyiz ama mücadeleleri de göz önünde bulundurursak avlanılacak derinlikten en az %50 daha uzun ip kapasitesine ihtiyaç duyacaksınız. Kullanacağınız kamışın üzerinde belirtilen maximum ip kalınlığı değerlerini göz önünde bulundurarak, makaranın kullanacağınız kalınlıkta ipi, avlanılacak derinlikten en az %50 fazla alması gerekir. (0,26 Mm kalınlıkta ip ile 200 metre derinlikte av yapacaksanız, makineniz 300 metre ve 0,26mm ip alacak kapasitede olmalı)
Konforlu Kullanım: Genel olarak tekne avlarında olduğu gibi Jig avı da uzun süreli bir avlanma disiplinidir. Bu nedenle, elinizde rahatça kavrayacağınız ebatta gövde ya da kol topuzu olmalıdır.
Her iki av tarzında da her iki makine türü kullanılabilir ancak kullanım kolaylığı ve aksiyon kolaylığı açısından kullanıcı yorumlarını dikkate alacak olursak, her iki disiplin için daha doğru makineleri seçebiliriz.
Jig avlarında sürekli ve hızlı aksiyonlar verildiği için kamış el ile sıkı kavranmalı. Bu yüzden spin makineler, jig avlarında kavrama açısından avantajlıdır ve spin makinelerle hızlı aksiyon verirken, kamış hızını makine ile yakalamak için daha kolay senkronize olabilirsiniz. Ayrıca jig kamışları sert yapıda olduklarından, balığı baskılama ve kaldırma anında kamışın gücünden faydalandığınız için makinenize uygulanacak baskıyı da dağıtabilirsiniz. Balığı kamış ile kaldırdığınızda oluşacak ip boşluğunu spin makine ile kolayca toplayabilirsiniz. Ayrıca yukarı yönlü aksiyonu tamamladıktan sonra yemi aşağıda istediğiniz noktaya hızlı indirmeniz gerekir, bu durumda spin makinenin telini açarak yemin serbestçe ve hızla düşüşünü sağlayabilirsiniz.
Slow Jig avlarında kamışınız esnek olduğu için balığı kamış ile baskılamak zordur, bu durumda tork gücü yüksek çıkrık makinelerden faydalanmak en doğru seçim olur. Bu sebeple genellikle slow jig kamışlarında tetikli makine yatakları bulunur, yani bu kamışlar çıkrık makineler için üretilir. Jig kamışlarının aksine, Slow jig kamışları esnek yapıda olduklarından mücadele durumlarında ya da balığı baskılamada yük büyük oranda makineye kalır, tüm yük makinede olduğu için ortadan makara sistemli çıkrık tipi makineler daha dayanıklı olurlar.
- Hızlı hareketlerle daha geniş bir su alanı taranabilir.
- İstenilen derinlikte hızlı aksiyonlarla orta su balıklarının dikkatini çekmek daha kolaydır. Özellikle orta su avlarında hızlı hareketlerle pelajik balıkların (orta su ya da yüzeye yakın gezinen orkinos, kılıç ve benzeri balıklar) avlarında çok daha etkilidir.
- Güçlü ve sert kamış ile güçlü ve hızlı makine sayesinde balık tekneye daha çabuk çekilebilir.
- Derin ve akıntılı sularda yemin dibe batması daha kolay olur.
- Daha az aksiyon gerektirdiği ve daha yavaş hareketler yapıldığı için oldukça az yorucudur.
- Genel olarak sakin bir avlanma yöntemidir, taş dibinde kümelenen ve sakin hareketliliğe sahip balıklarda daha etkilidir.
- Yavaş salınan yem dipte daha uzun süreli taramalar sağlar.
- Sık ve hızlı kamış darbeleri ile yemin dikkat çekmesi ve yeme hareketli aksiyon kazandırmak için yorucu ve hızlı bir av temposu gerektirir.
- Yem çabuk battığı için, dip avlarında yemi tabandan yukarıda, balıkların gezindiği alanda tutmak daha zordur.
- Her şeyden önce daha fazla sabır gerektirir, daha yavaş hareket eden ve yavaş düşen jigler kullanıldığı için gerek aşağı düşen yemin yavaşlığı gerekse aşağı yukarı taramaların araları daha uzun olduğundan jig avlarına nazaran biraz daha sabır gerektirir.
Balık Bulucu: Derin denizlerde alan ve derinlik çok geniş olduğu için tarayarak balıkları tespit etmemiz oldukça zor. Balık bulucular derinlik ölçümü, su sıcaklığı ölçümü, su altı zemin yapının tespiti ve balıklarının yerini tespit etmek gibi temel fonksiyonlara sahiptir. Tüm bu fonksiyonlar ve özellikler işimizi kolaylaştırır ancak en önemli iki özellik doğrudan verimliliğe etki eder. Özellikle dip avlarında balıkların yoğunlukla kümelendiği taşlık ve saylık alanların tespitini yapabiliyor olmamız ve bu alanlarda balıkların hareketliliğini görüntüleyebilmemiz, doğrudan hedefe odaklanmamızı sağlar.
Sanal Çapa: Avlandığınız yerde uzun süre vakit geçirdiğinizde akıntı ve rüzgar sebebi ile sürüklenerek av noktanızı kaybedersiniz. Sanal çapa tekneyi sabit bir noktada tutmaya yarayan elektrikli deniz motorudur. Teknenin uygun bir yerine yerleştirilen sanal çapa gps yardımı ile tekneyi işaretlediğiniz sabit noktada tutar ve av bölgesini kaybetmezsiniz.
Kepçe ve Kakıç: Tekne avlarında balığı bulmak, kandırmak ve uzun mücadele sonunda yukarı almak oldukça zor ve tüm bu yorucu mücadelenin ardından sizin de yorulduğunuz ve dikkatinizin dağıldığı an balığı tekneye alma anıdır. Bu durumda elinizin altında olması gereken en önemli aletler kepçe ya da kakıçtır. Özellikle su kesimi yüksek teknelerde balığa uzanmak zordur ve bir kepçe ya da kakıç yardımı ile balığı tekneye almak çok daha kolaydır.
Sanal Çapa Demişken Her Teknede Sanal Çapa Olmayabiliyor. Sanal Çapanın Olmadığı Durumlar Akıntı da Yüksekse Size Bir İki İp Ucu Verelim.
Jig avlarında sabit ve dikey kalmak özellikle yavaş / slow jig için önemli bir faktör olsa da her zaman sabit kalmanın mümkün olmadığını biliyoruz. Özellikle bir tekneniz olmadığında ve free-drifting balıkçı teknesi kiraladığınızda ya da teknenizde sanal çapa yoksa ve hatta sanal çapa olsa dahi akıntı çok hızlıysa ve rüzgar varsa dikey ve sabit kalmak oldukça zordur. Bu yazıda size hareketli teknelerde avlanmak için ipuçları vereceğiz.
Öncelikle Daha Ağır Jigler Kullanın
Ağır jigler diba daha hızlı batacaktır, jig yeminiz hafif kalırsa tekne sürüklendikçe yemi sürükler ve yem dibe batmaz, ayrıca ağır jigler ipinizi daha gergin tutacaktır ve ip gevşekliğini azaltacaktır. Bazen ağırlığı 180 - 200 Gram olan jigleri dahi 80 metre derinliğinde balık tutmak için kullanmanız gerekebilir, özellikle akıntının çok olduğu zamanlarda ve tekne sabit değilse, jigin batması için buna mecbur kalabiliyoruz. Genel olarak çantanızda farklı ağırlıklarda jigler bulundurmalı ve en hızlı batanı seçmelisiniz. Esas olarak jig ağırlığı, sürüklenme ve kamış arasındaki dengedir. İyi bir denge bulmak çok önemlidir. En iyi dengeyi bulan en çok balığı alacak diyebiliriz.
Hızlı Batmaya Uygun Formda Jigler Kullanın
Jig yemler hızlı ya da yavaş düşmek üzere farklı yapılarda üretilirler. Temelde tüm slow jigler yavaş düşmek için centre-balanced yani merkez balanslı tasarlanırlar ve bu yüzden slow jigler balığı kandırmada etkili oluyor ancak teknede serbest sürüklenirken ya da yüksek akıntıda yavaş düşme eylemi dezavantaj oluyor. Jig' in mümkün olduğunca hızlı bir şekilde dibe düşmesini istiyoruz ve özellikle aksiyon sırasında jig hızlı düşmezse, sürüklenmeniz jig' i düşmesinden daha fazla kaldırarak avınıza engel olabilir. Tüm bu olumsuz faktörleri ortadan kaldırmak için daha hızlı batan slim ya da semi long jigleri tercih etmelisiniz.
İnce İpler Kullanın
Temelde ipiniz ne kadar kalınsa, o kadar çok su tutar. Kamış ve makinenizin ve özellikle hedef balığınızın değerlerini gözeterek olabildiğince ince ip kullanmanız jiginizin hızlı batmasına katkı sağlayacaktır.